Fethiye
****, - 1 ster voor de kapotte douchedeur, - 1* voor de gehorigheid, de muren zijn hier van bordkarton, -1* voor het internet, je moet er apart voor betalen, maar internet doet het niet en op sommige stopcontacten zit geen stroom, -1 * voor de airco, de airco kan alleen maar verwarmen en we slapen met de deur wijd open, de muggen hebben vrij spel. Er blijven dus niet veel sterren over. Ons reisleven bestaat normaal uit hotels zonder sterren, maar vanwege het festival zijn we hier ondergebracht door de organisatie, we hoeven deze week niets te betalen, dus ons hoor je verder niet meer klagen.
We verbazen ons wel hier in dit **** club resort zoals zoiets heet. Mensen kijken is hier onze favoriete hobby, de meeste gasten zijn Engels, moddervet, veel tattoos en gouden kettingen en veel ringen aan de vingers. Het ontbijt en het diner zijn in buffetvorm je mag zoveel eten als je wilt en dat gebeurt hier dan ook. Ze lopen hier af en aan naar de buffetten, sommigen hebben zulke wijde broeken aan dat we denken dat ze op de groei gekocht zijn zodat ze deze vakantie nog kunnen uitdijen.
De boottocht die we hier maken is erg prachtig, de hemel is blauw, de gasten aan boord zijn gezellig en de vers geroosterde visjes smaken prima.
Zoals altijd geeft het een fijn gevoel als we onze huurauto weer schadevrij kunnen inleveren, we zijn regelmatig off road geweest en dan loop je toch risico’s, in het verleden hebben we van zulke avonturen al eens onderdelen van de huurauto overgehouden.
Als het dinerbuffet ten einde loopt gaan de Engelsen dansen, een soort linedance, de groep ziet er uit als een moderne uitvoering van coronation street, grappig opgedoft met gouden en zilveren schoenen met blokhakken en jurken met Engelse vestjes. Een Engelse nicht met een te strakke witte broek en een strooien hoedje staat aan de zijkant te swingen, hij rookt een elektronische sigaret, zijn vriend, de bloemennicht loopt alleen maar te rennen. Hij ziet er vrolijk uit met zijn bloementattoos en bloemenkleding. De Turkse ober waarmee we in gesprek komen vertelt ons dat hij zijn ogen niet kon geloven toen hij dat voor het eerst zag. Maar hij vertelt dat het na een aantal jaren went en dat hij nu geniet van zijn baan. Hij is een koerd en geboren in Kars waar wij hebben gefietst en waar Orhan Pamuk zijn boek “Sneeuw” over heeft geschreven. Met deze ober blijven we nog lang praten over Oost Turkije, hij zegt dat hij heimwee heeft naar het oosten. Ondertussen danst coronation street vrolijk verder.
Dit hotelcomplex is zo groot (ongeveer 20.000 ha) dat we tien minuten moeten lopen naar onze kamer, onderweg komen we langs andere resorts en daar is karaoke met dans en ook daar geniet iedereen van vakantie in Turkije. En de zee, nee, de zee is hier niet, hier zijn alleen de zwembaden en de ligstoelen. Wij dachten altijd dat al die mensen hier naar de zee gingen, maar ze gaan gewoon naar resorts die helemaal niet aan de zee liggen. Het is geweldig dat we hier gratis rond mogen kijken.
Rond lunchtijd gaan we met de festivalbus naar het festival, de opening bestaat uit een welkom van de burgemeester en nog wat officials en daarna gaan we in een lange optocht door de stad met alle deelnemers van het festival. Na deze opening gaan we helpen met het verder opbouwen van de fotogalerie en testen we onze apparatuur voor het optreden van morgenavond in het theater. Onze foto’s zien er prachtig afgedrukt uit en hangen nu nog onder folie, morgenochtend is de opening van het fotofestival. We krijgen morgenavond meer dan een uur de tijd voor onze presentaties en alles werkt op dit moment, hopelijk morgen ook nog.
Bij het diner ontmoeten wij een dansgroep uit Iran, wij eten samen en het is een geweldige ontmoeting. Zij treden vrijdag- en zaterdagavond op en natuurlijk gaan we naar een optreden. Het zijn koerden uit Teheran en we laten foto's zien op onze website van koerdische dansen van een bruiloft in Dogubayazit, de grensplaats met Iran waar wij ook gefietst hebben. Onze ober van gisteren, ook een koerd, vergeet om te werken en sluit aan bij onze groep. Dit is even wat anders dan de Engelse dans van gisteren. We voelen ons helemaal thuis in dit resort, het stroomt nu vol met festivaldeelnemers. Vanmiddag hebben we samen de bus genomen met muzikanten uit Amerika en Turkije. We wisselen zo allerlei informatie uit.
Momenteel zitten we thee te drinken met de dansgroep uit Iran en de Turkse fotografen, de Engelse fotografen moeten nog komen.
Wat een dag!
Als we rond 7.00 uur in de ochtend onze presentaties voor de indeling willen testen op onze laptop, vernietigt een agressief virus in twee tellen alle iconen van de bestandcontacten. Gisteren bij het testen op een besmette computer van een Turkse fotograaf, hebben we deze zapchast (een ernstig Trojaans paard) op onze externe harde schijf, waar alle presentaties en trailers op staan, gekregen. Allebei staan we sprakeloos te kijken naar onze computer, voor onze ogen dwarrelen alle iconen weg. We slaan het ontbijt over en Han gaat op internet surfen om te proberen of er nog iets te repareren valt. We zitten in de ontbijtzaal, tien minuten lopen van onze kamer, want daar is internet. Al snel komen de Iraanse dansers en muzikanten bij ons zitten, we vertellen wat er gebeurd is met onze computer en zij gaan spontaan voor ons bidden. Eindelijk na twee uur zoeken en proberen kunnen we tijdelijk de iconen herstellen, we zetten alleen de presentaties die we echt nodig hebben op een stick. De besmette harde schijf durven we niet meer te gebruiken, onze virusscanner zegt dat we deze met spoed moeten formatteren.
De foto expositie, waar onze foto’s hangen, wordt na uren wachten geopend, het enthousiasme is groot en voor ons fotoboek over Turkije is veel belangstelling, veel mensen willen vanavond naar de presentatie komen. Het weer werkt niet erg mee, er dreigt regen te komen en wij worden voor de zekerheid alvast uit het theater gegooid omdat de muziek daar opeens moet spelen. Het programma wordt zonder overleg aan alle kanten omgegooid. De Iraniërs moeten eigenlijk morgen optreden, maar ze moeten plotseling vanavond spelen, ze zoeken af en toe troost bij ons en andersom. Zij moesten hun instrumenten ophalen uit het hotel, dat kost minstens twee uur met het busje om heen en weer naar het hotel te komen.
Halil Nadir, een beroemde Turkse fotograaf uit Istanbul moet twee en een half uur wachten voordat zijn expositie geopend wordt en al die tijd staan er rijen voor zijn gebouw. Zijn vrouw, een Turkse zegt dat ze hier enorm de pest over in heeft, ze houdt niet van de “Turkisch way”.
Rond 17.00 uur hebben Han en ik een gesprek in het theater, opeens kunnen we weer optreden, Han gaat opnieuw testen en dan blijkt de beamer stuk, een uur hiervoor deed hij het nog. Over een uur komt er een nieuwe beamer want er zijn nog meer programma’s. We gaan eerst wat eten en drinken en dan komt er een Turkse fotograaf naar ons toe en dan blijkt dat het theater opnieuw gecanceld is en we krijgen een ander zaaltje. Het is ondertussen 18.00 uur, om 18.15 uur komen er nieuwe berichten, er is iemand uitgevallen voor het programma van morgen in het theater en misschien worden we naar morgen verplaatst. Onze Engelse coördinator wordt steeds treuriger en onze genodigden weten nog van niets, ook alle mensen die we vandaag hebben gesproken en die zijn uitgenodigd kunnen we niet meer bereiken. Om 18.45 uur is onze presentatie definitief naar morgen verplaatst en dan in het theater, morgenavond om 17.00 uur. Rond 20.00 hangen we wat rond in het theater en dan kunnen we plotseling optreden, ze kennen ons al van naam, Han Kip wordt al persoonlijk door mensen aangesproken. Bekend zijn we wel alvast geworden, maar we gaan niet meer optreden, we bedanken voor vanavond, we hebben er nu geen zin meer in. Het theaterprogramma wordt nu maar gevuld met een man met Italiaanse filmbesprekingen en die muzikanten zijn nergens meer te bekennen.
We gaan terug naar de expositie en er is gelukkig nog steeds belangstelling, maar alle fotografen zijn gevlogen, de Engelse en de Turkse fotografen zien we niet meer en wij leiden zelf de mensen maar rond. Voor een foto van ons over Syrië staan twee mannen te praten, we raken in gesprek en één van de mannen vertelt dat hij een jaar geleden uit Syrië is gevlucht, het was niet meer houdbaar. Hij vertelt dat de mensen in Damascus compleet verrast zijn door de oorlog, ze hadden het niet zien aankomen. Al gaan onze presentaties helemaal niet meer door, het levert ons veel op aan contacten en gesprekken.
Aan het einde van de avond begint het hard te regenen, er treden geen muzikanten op en wij gaan de expositie sluiten en doen het licht uit. We willen terug naar het hotel, als we in het theater vragen wanneer de festival bus vertrekt, er is een speciale bus die de hele dag heen en weer rijdt naar het hotel voor de deelnemers, gaat de man bellen en we horen dat hij zegt dat Han Kip naar het hotel terug wil. Als na een half uur de bus komt worden we uitgezwaaid door de organisatie die opeens weer voor onze neus staat en we vertrekken lachend naar het hotel in Ovacik. Morgen komt er een nieuwe dag met nieuwe kansen.
De nieuwe dag
“Je kunt een probleem niet oplossen vanuit hetzelfde soort denken dat het probleem heeft veroorzaakt”
Albert Einstein
De dag van gisteren bestond regelmatig uit wachten, dus wij denken dat we deze morgen alle tijd hebben. Maar nee, we hebben net tijd voor ontbijt en dan gaan we alweer op pad. Samen met Halil Nadir, de Turkse fotograaf uit Istanbul geven we een lezing op een school en dat is bijzonder, we kunnen gelukkig ook onze trailers draaien. De leerlingen, leergierige kinderen uit achterstandswijken stellen veel vragen, er is een vertaler. Na deze ochtend laten we ons terugbrengen naar het hotel, we ontmoeten daar natuurlijk weer andere deelnemers van het festival en we kunnen onze eigen dingen weer bijwerken.
In het hotel zitten ondertussen twee soorten grote groepen mensen, de toeristen en de deelnemers van het festival. De toeristen lopen nog steeds half naakt, de deelnemers zijn aangekleed en iedereen bekijkt elkaar. De toeristen lopen drie tot vier keer langs de buffetten, de deelnemers één keer.
De Engelse fotografengroep, waar we eigenlijk onderdeel van zijn, is weer nergens te vinden, er is nog wel een Amerikaans/Engelse die bij onze groep hoort en samen met haar man moet ze ook een school bezoeken, maar haar man komt zijn bed niet uit zegt ze. Uiteindelijk heeft deze vrouw alleen een lezing gegeven op school. Twee andere Turkse fotografen gaan naar een derde school. De andere 4 Engelsen komen ook hun bed niet uit en hun lezing gaat uiteindelijk niet door, erg asociaal en schaamteloos. De school zit te wachten, je bent hier op kosten van Turkije en dan hoort zoiets niet, ook genant voor Ralph, de Engelsman die hier zoveel regelt. In de middag gaan ze het verlaten dorp Kayakoy bezoeken, maar ze moeten eigenlijk op de expositie zijn denken wij.
Onze bus van 15.30 uur naar het festival is gecanceld, de soundtrack van de Marokkaanse muzikanten gaat niet door, de Marokkanen zouden met onze bus meegaan, wij worden nu spontaan met een privéchauffeur naar het festival gebracht.
Op de expositie staan drie mannen naar onze foto uit Syrië te kijken, twee worden emotioneel, één van de mannen zegt dat zijn hart gaat huilen, zij zeggen dat de foto hen zegt dat het toen nog zonnig was en dat de foto gemaakt is in goede tijden. Als we zeggen dat de foto drie maanden voordat de oorlog uitbrak, gemaakt is in Dayr az Zawr zeggen ze dat ze denken dat deze mensen niet meer leven, alles is daar vernietigd, we hebben daar vaak over gelezen. De mannen komen zelf uit Dayr az Zawr. Dit zijn wel de mooiste en meest emotionele contacten die we opdoen. We hebben al veel mensen uit Syrië ontmoet de afgelopen dagen, de meesten door onze Syrië foto, we hebben uberhaupt heel veel mensen ontmoet.
Succes komt moeizaam
Om 19.00 uur kunnen we de grote presentatie testen in een nieuwe zaal, we gaan nu toch echt draaien om 19.30 uur. Onze nieuwe stick gaat in de computer en opnieuw wordt alles vernietigd en blijkt dat in dit zaaltje de besmette computer is neergezet, een nieuwe ramp. Met spoed wordt er een techneut gehaald, Han weet nu hoe hij deze crash moet repareren, maar niet in het Turks. Onze vertaler en Han proberen de techneut te vertellen wat hij moet doen en alsof er een wonder gebeurt, maar 10 minuten voor de start zijn alle files weer gerepareerd via een nieuwe computer. De zaal is ondertussen vol gestroomd en Han kan beginnen. Maar na 10 minuten begint er buiten een soundtrack en dat gaat zo hard dat onze muziek nauwelijks meer hoorbaar is, we moeten het vooral doen met de beelden. Dan komt de tv en die blijft lang opnamen maken, de cameraman blijft zelfs tot het einde van de Birma show en bedankt Han na afloop. We krijgen aan het eind een staand applaus en nog veel vragen over onze fotografie, over het fietsen en het maken van de presentatie. Na afloop worden we door de krant geïnterviewd en rond deze tijd komen ook de Engelse fotografen binnen, ze verontschuldigen zich en willen een smoes ophangen, maar ik zeg dat we niet geïnteresseerd zijn in een smoes. Alle Turkse fotografen waren wel bij de show aanwezig en ze bedanken ons. Van de organisatie van het Turkse festival krijgt Han na afloop een gekalligrafeerd certificaat met zijn naam erop. Het geeft een verwarrend gevoel nu het toch nog gelukt is. We gaan de komende uren genieten van de muziek die in het theater gespeeld wordt. Diep in de nacht reizen we met een goed gevoel met alle muzikanten met de bus terug naar ons hotel. Onze Engelse tussenpersoon heeft ons wel alvast uitgenodigd om naar Engeland te komen, we zien het wel.
De laatste festival dag
De organisatie vraagt ons om als fotografen mee te gaan met de deelnemersgroep naar Kayakoy, vanmiddag is er een toer en dat lijkt ons wel wat. We kunnen met de Engelse fotografen mee op excursie, maar wij bedanken, ze zijn totaal niet in ons geïnteresseerd, wij sluiten ons liever aan bij de muzikanten. De Engelse fotografen zijn behoorlijk arrogant en ze gedragen zich als bejaarden. Ze praten alleen maar over dure camera’s en lenzen, de muzikanten hebben interesse in iedereen. Eigenlijk horen alle deelnemers naar Kayakoy te gaan voor de contacten. Met de Turkse fotografen hebben we een geweldig contact, zelfs met die twee beroemde uit Istanbul en Adana. Het doet ons goed dat de muzikanten ook klagen, ook zij worden steeds verplaatst, de apparatuur werkt vaak niet en de beloftes zijn groot. Wij hebben nu een geïnfecteerde externe schijf en een geïnfecteerde stick, we durven ze voorlopig niet te formateren. Maar door alles wat er mis gaat krijg je wel een enorm saamhorigheidsgevoel en dat is perfect.
Na de lunch gaan we met grote bus naar Kayakoy, de instrumenten gaan ook mee. Kayakoy is een oude Griekse verlaten stad, met zijn allen zwerven we er een tijd rond, we hebben de tijd, daarna gaan we naar een restaurant en gaan de muzikanten jammen, er is rode wijn en een flauw zonnetje en er wordt gedanst. Wij fotograferen het allemaal, het is knotsgezellig en wij worden één groep en iedereen leert iedereen kennen. Niemand wil aan het einde van de middag de bus in, maar we hebben vanavond allemaal weer optredens en andere verplichtingen. Everybody wants to stay here forever!
Terug in de stad bij het festival worden we meteen herkend en gezoend op straat en nog weer bedankt voor de mooie fotopresentatie van gisteren, guzel, cok guzel (prima, heel prima). Wij gaan eerst naar een lezing en daarna naar de optredens en dat is heel bijzonder. We kennen nu alle artiesten persoonlijk, we gaan de optredens fotograferen, zo dicht bij een optreden kom je nooit, we zitten vooraan in het theater. Iedereen blijft tot diep in de nacht en we gaan weer met zijn allen terug met de bus naar het hotel. Daar wordt afscheid genomen van diegenen die morgen al vroeg vertrekken en de anderen zien we morgen weer bij het ontbijt. In het hotel moeten we onze afgedrukte foto’s nog inpakken voor het vervoer in het vliegtuig, we hebben bubbelplastic en tape geregeld.
Istanbul, Adana, Fethiye, Engeland, Marokko en Iran
Met zes uitnodigingen op zak vertrekken we uit Fethiye, met kerst worden we verwacht in Iran. Het ontbijt hebben we afgesproken met Halil Nadir Ede, de fotograaf uit Istanbul en zijn vrouw. Als we uitgegeten zijn komt er één van de Engelse fotografen naar ons toe, ze zegt, ik neem jullie plaats wel in en dan praat ik nog wel wat met de Turkse fotograaf, hij hoort dit ook en hij en zijn vrouw staan op, zoenen ons als afscheid en ze wandelen rustig weg. Haluk Uygur, de fotograaf uit Adana komt nog gedag zeggen met zijn vrouw, hij heeft ons gisteren zijn nieuwe zwart wit album cadeau gegeven.
Hierna nemen we afscheid van Iran en Marokko en de andere passanten die nog langs komen en dan kunnen we eindelijk vertrekken naar het vliegveld. Onze bijzonder aardige Engelse tussenpersoon Ralph, brengt ons naar het vliegveld samen met zijn vrouw Mary, hij zegt bij het afscheid nadrukkelijk dat we naar Engeland moeten komen voor een presentatie. Het is voor ons nog niet te bevatten dat we morgen gewoon moeten werken. Bedankt Ralph! Thank you Ralph!
Tesekkur ederiz Turkije!
Bedankt Turkije!